Komşu Araziden Geçme Hakkınız Olabilir
Taşınmazınızın genel yola çıkışı yoksa veya mevcut yol yetersizse, Medeni Kanun size komşu araziden geçiş talep etme hakkı tanır. Bu hakka "geçit hakkı" denir.
Geçit Hakkı Nedir ve Neden Önemlidir?
Geçit hakkı, en basit tanımıyla başkasının arazisinden geçme hakkıdır. Bu hak, bir irtifak hakkı olarak tapu siciline tescil edilir ve mülkünüzün değerini ve kullanılabilirliğini doğrudan etkiler. Ülkemizde arazi düzenlemelerinin her zaman ideal olmaması nedeniyle, birçok taşınmaz sahibi genel yola erişim için bu yasal yola başvurmak zorunda kalmaktadır.
Davanın Amacı Nedir?
Geçit hakkı davasının temel amacı, genel yolla bağlantısı olmayan veya mevcut yolu ihtiyacını karşılamayan bir taşınmazın, genel yolla kesintisiz bağlantısını yasal olarak sağlamaktır. Bu, mülkün ekonomik değerini korumak ve tam olarak kullanılabilmesini sağlamak için kritik bir adımdır.
Kimler Davada Taraf Olmalı?
- Lehine geçit istenen taşınmaz maliki (davacı).
- Aleyhine geçit istenen tüm komşu taşınmaz malikleri (davalılar).
- Paylı mülkiyette, paydaşlardan biri veya birkaçı davayı açabilir.
- Yargılama sırasında güzergah değişirse, yeni güzergahtaki malikler de davaya dahil edilebilir.
Geçit Hakkı Davası Kime Karşı Açılır?
Medeni Kanun'un 747/2 maddesi uyarınca, geçit talebi öncelikle mülkiyet ve yol durumuna göre **en uygun komşuya** yöneltilmelidir. Eğer bu komşudan geçit almak ihtiyacı karşılamıyorsa, bu durumda geçit tesisinden **en az zarar görecek** olan komşuya dava açılır. Bu süreçte komşuluk hukuku ilkeleri esastır.
Mahkeme, güzergahı belirlerken davacının kişisel isteklerine göre değil, objektif kriterlere göre hareket eder. Fedakârlığın denkleştirilmesi ilkesi gereği, hem davacının ihtiyacı karşılanmalı hem de davalının mülkiyet hakkına en az müdahalede bulunulmalıdır. Aleyhine geçit kurulan taşınmazın bütünlüğünün ve kullanım şeklinin bozulmamasına özen gösterilir.
Geçit Hakkının Tapuya Tescili ve Uygulaması
Mahkeme tarafından uygun görülen geçit hakkı, yararına kurulacak taşınmazın niteliği (örneğin tarım arazisi) ve kullanım amacı dikkate alınarak belirlenir. Genellikle bir tarım aracının geçebileceği 2,5-3 metre genişlik yeterli görülür. Daha geniş bir yola ihtiyaç duyulması halinde, bunun gerekçesi mahkeme kararında açıkça belirtilmelidir.
Karar kesinleştikten sonra, kurulan bu irtifak hakkı, Tapu Sicil Tüzüğü uyarınca tapu kütüğünün ilgili özel sütununa tescil edilir ve böylece yasal olarak resmiyet kazanır. Dava niteliği gereği, yargılama giderleri genellikle davacı üzerinde bırakılır.
Bu tür mülkiyet hakkını doğrudan etkileyen davalarda sürecin doğru yönetilmesi hayati önem taşır. Hak kaybı yaşamamak için uzman bir avukattan hukuki destek alınması önemle tavsiye edilir.
Geçit Hakkı Konusunda Hukuki Desteğe mi İhtiyacınız Var?
Taşınmazınızın yol sorunları ve komşularınızla yaşadığınız anlaşmazlıklar için hukuki durumunuzu değerlendirebilir, dava sürecinde size yol gösterebiliriz.
Hemen İletişime Geçin