Kentsel Dönüşüm Nedir ve Şartları Nelerdir?
Kentsel Dönüşüm Nedir ve Şartları Nelerdir?
Kentsel dönüşüm, zamanla yıpranmış, ekonomik ömrünü tamamlamış veya olası doğal afetler (özellikle deprem) karşısında yıkılma riski taşıyan yapıların, bilimsel ve teknik standartlara uygun olarak, sağlıklı ve güvenli yaşam alanları oluşturmak amacıyla yeniden inşa edilmesi veya güçlendirilmesi sürecidir. Temel amacı, can ve mal güvenliğini sağlamak, şehirlerin modern ve planlı bir yapıya kavuşmasına yardımcı olmaktır. Bu süreç, 6306 sayılı "Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun" çerçevesinde yürütülür.
Kentsel Dönüşümün Temel Şartları
Bir yapının kentsel dönüşüm sürecine dahil olabilmesi için belirli adımların ve şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu süreç, mülk sahiplerinin iradesi ve yasal prosedürlerin birleşimiyle ilerler.
1. Riskli Yapı Tespiti
Sürecin ilk ve en önemli adımı, mevcut yapının "riskli" olduğunun resmi olarak belgelenmesidir. Kat maliklerinden biri, Bakanlık tarafından lisanslandırılmış kurumlara başvurarak risk analizi yaptırabilir. Rapor sonucunda yapı riskli bulunursa, tapu kütüğüne "riskli yapı" şerhi işlenir.
2. Kat Maliklerinin Kararı
Riskli yapı şerhi sonrası, binanın nasıl dönüştürüleceğine kat malikleri karar verir. Karar alınabilmesi için apartmandaki bağımsız bölümlerin maliklerinin en az üçte iki (2/3) arsa payı çoğunluğu ile anlaşması esastır. Kararlar hisse oranına göre alınır, malik sayısına göre değil.
3. Anlaşma Sağlanamayan Durumlar
2/3 çoğunlukla alınan karara katılmayan maliklerin arsa payları, öncelikle karara katılan diğer paydaşlara açık artırma usulü ile satılır. Bu satış gerçekleşmezse, paylar Hazine tarafından satın alınabilir. Amaç, sürecin tıkanmasını engellemektir.
4. Devlet Destekleri ve Teşvikler
Süreci teşvik etmek amacıyla devlet tarafından mülk sahiplerine önemli destekler sağlanır. Bunlar arasında aylık kira yardımı, banka kredileri için faiz desteği ve noter harcı, tapu harcı, damga vergisi gibi çeşitli vergilerden muafiyet gibi imkanlar yer alır.