Savunmadan Taarruza: Karşı Dava Hakkınız
Hakkınızda açılmış bir davada sadece savunma yapmak zorunda değilsiniz. Eğer sizin de davacıdan bir talebiniz varsa, karşı dava açarak aynı yargılama içinde kendi haklarınızı arayabilir, davanın seyrini lehinize çevirebilirsiniz.
Karşı Dava Nedir ve Neden Önemlidir?
Karşı dava, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 132-135. maddeleri arasında düzenlenen, görülmekte olan bir davada davalının, davacıya karşı aynı mahkemede açtığı davadır. Bu kurum, davalının sadece savunma yapmakla yetinmeyip, kendi iddia ve taleplerini de aynı yargılama sürecine dahil etmesine olanak tanır.
Somut Örnek:
Davacı (erkek), eşinin evi terk ettiğini iddia ederek boşanma davası açar. Davalı (kadın) ise, aslında aldatıldığı için evi terk etmiştir. Bu durumda kadın, sadece "ben evi terk etmedim" demek yerine, karşı dava açarak aldatma (zina) nedeniyle boşanmayı, velayeti ve ağır kusurlu eşten manevi tazminat talep edebilir. Böylece pasif bir davalı olmaktan çıkıp, aktif bir davacıya dönüşür.
Karşı dava açmanın en büyük avantajı usul ekonomisi ilkesine hizmet etmesidir. Ayrı ayrı görülecek iki dava, tek bir dosyada birleştirilerek hem mahkemenin iş yükü azaltılır hem de taraflar için zaman ve masraf tasarrufu sağlanır. Ayrıca, birbiriyle çelişkili mahkeme kararlarının ortaya çıkması da engellenmiş olur.
Karşı Dava Açmanın Yasal Şartları (HMK Madde 132)
Bir talebin karşı dava olarak kabul edilebilmesi için kanunun aradığı hem usule hem de esasa ilişkin şartların birlikte gerçekleşmesi zorunludur.
Usule İlişkin Şartlar
1. Asıl Davanın Derdest Olması
En temel şart, karşı davanın açıldığı sırada asıl davanın halen görülmekte olması, yani henüz bir karara bağlanmamış (derdest) olmasıdır. Asıl dava biterse, karşı dava açma imkanı da ortadan kalkar; bu durumda talepleriniz için ayrı bir dava açmanız gerekir.
2. Süresinde Açılmış Olması
Kritik Süre Uyarısı! (HMK Madde 133)
Karşı dava, dava dilekçesinin size tebliğinden itibaren iki haftalık esasa cevap süresi içinde açılmalıdır. Bu süre hak düşürücüdür. Süreyi kaçırırsanız, mahkeme açtığınız karşı davanın asıl davadan ayrılmasına karar verir ve ayrı bir dava olarak görülür. Bu da karşı davanın getireceği avantajları kaybetmeniz anlamına gelir.
Esasa İlişkin Şartlar
Asıl Dava ile Karşı Dava Arasında Yakın Bir İlişki Olması
Kanun, bu yakın ilişkiyi iki durumda var sayar:
- Takas veya Mahsup İlişkisi: Davacının sizden talep ettiği alacağa karşılık, sizin de ondan olan bir alacağınızı öne sürerek borçların karşılıklı olarak sona erdirilmesini (takas) veya borcunuzdan düşülmesini (mahsup) talep ettiğiniz durumlar. Örneğin, davacı 100.000 TL kira alacağı davası açtığında, siz de karşı dava ile davacının size olan 80.000 TL'lik borcunun takasını isteyebilirsiniz.
- Bağlantı Bulunması: Davaların aynı veya benzer sebeplerden doğması ya da bir davada verilecek hükmün diğerini doğrudan etkileyecek nitelikte olmasıdır (HMK m. 166). Yukarıdaki boşanma davası örneği, bu duruma mükemmel bir örnektir.
Karşı Davanın Yargılama Süreci
Karşı dava, asıl davadan bağımsız bir dava niteliğindedir. Bu nedenle:
- Ayrı dava harcına tabidir.
- Yargılama giderleri ve vekalet ücreti ayrı hesaplanır.
- Mahkeme, hem asıl dava hem de karşı dava için ayrı ayrı hüküm kurar.
- Asıl davadan bağımsız olarak istinaf ve temyiz kanun yollarına götürülebilir.
Bu bölüm, Hukuk Danışmanı Hilal Işık Erdoğan'ın katkılarıyla hazırlanmıştır.
Davanızın Seyrini Lehinize Çevirin
Karşı dava açmak, davanızda stratejik bir üstünlük sağlayabilir. Ancak süresini ve şartlarını doğru değerlendirmek kritik öneme sahiptir. Davanızda bir karşı dava potansiyeli olup olmadığını öğrenmek için bizimle iletişime geçin.
Dava Stratejisi Danışmanlığı Alın