Kentsel dönüşüm kapsamında yapılan binalardan daire alan ilk maliklerin ödediği tapu harçları muafiyet kapsamındadır, noterliklerde, tapu müdürlüklerinde, belediyelerde ve vergi dairelerinde bunlarla ilgili muafiyet kalemleri aşağıda bilginize sunulmuştur.

10 Aralık 2018 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan 7153 sayılı Kanun'un 24. maddesi ile 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un 9. ve 10. maddelerinde yapılan değişiklikler, kentsel dönüşüm projeleri kapsamında bazı harç ve vergilere muafiyet getirmiştir. Buna göre, riskli alanlarda, rezerv yapı alanlarında ve riskli yapıların bulunduğu parsellerde gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerince gerçekleştirilen uygulamalarda, mevcut inşaat alanının bir buçuk katına kadar olan yeni inşaat alanı için belediyelerce harç ve ücret alınmaması hükme bağlanmıştır. Bu kapsamda, tapu harcı, noter harcı ve belediye harçları da muafiyet kapsamına alınmıştır.

Kentsel Dönüşüm Kapsamında Harç ve Vergi İadesi Eğer kentsel dönüşüm çerçevesinde bir taşınmaz satın aldıysanız ve harç ya da vergi ödemesi yaptıysanız, ilgili tutarların iadesini talep etme hakkınız bulunmaktadır. Aynı şekilde, belediyeden muafiyet belgelerini almış olmasına rağmen harç ve vergilerini ödemek durumunda kalan müteahhitler, inşaat firmaları ve arsalarını müteahhitlere devreden mülk sahipleri de ödedikleri tutarların iadesi için başvuruda bulunabilirler.

Muafiyet Kapsamındaki Harç ve Vergiler

• Tapu ve kadastro harçları

• Noter harçları

• Belediyelerce tahsil edilen tüm harçlar

• Damga vergisi

• Veraset ve intikal vergisi

• Banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV)

• İmar Kanunu kapsamında alınan tüm ücretler ve Otopark Yönetmeliği kapsamındaki ücretler

Harç ve Vergi İadesi Süreci Kentsel dönüşüm projeleri kapsamında ödenmiş harç veya vergilerin iadesi için izlenmesi gereken adımlar şu şekildedir:

1. İlk Başvuru: Harç veya verginin ödendiği tarihten itibaren 30 gün içinde Gelir İdaresi Başkanlığı’na dilekçeyle başvurulmalıdır. Dilekçeye eklenmesi gereken belgeler şunlardır:

   • Ödeme dekontu

   • Tapu senedi fotokopisi

   • Riskli yapı belgesi

   • Riskli yapı muafiyet yazısı

   • Sözleşme örneği (arsa payı karşılığı veya benzeri bir modelle yapılmışsa)

2. İdarenin Cevabı: Vergi dairesi, başvuruya 30 gün içinde yanıt vermemesi ya da talebi reddetmesi durumunda, başvurucu bu durumu belgelemelidir.

3. Yargı Yolu: Vergi dairesinin olumsuz yanıtı veya yanıtsız kalması halinde, 30 gün içinde vergi mahkemesine dava açılabilir.

Zamanaşımı Süresi Vergi Usul Kanunu’nun 126. maddesi gereğince, harç ve vergi iadesi talepleri, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde yapılmalıdır. Bu süre içinde başvuruda bulunulmazsa, iade hakkı kaybedilir.

Emsal Kararlar Yargı kararları, kentsel dönüşüm kapsamında yapılan devir ve tescil işlemlerinde tahsil edilen tapu harçlarının hukuka aykırı olduğunu ve iade edilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Örneğin, İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 5. Vergi Dava Dairesi, 2017/5 sayılı kararında, kentsel dönüşüm kapsamında inşa edilen ve tapuda “riskli yapı” şerhi bulunan taşınmazların ilk satışında tapu harcı alınamayacağını hükme bağlamıştır.

Bu sürecin hukuki detayları ve başvuruların eksiksiz şekilde yapılabilmesi için bir hukuk danışmanından destek almak faydalı olacaktır.