VARLIK ŞİRKETİ NEDİR?

Varlık şirketleri, genellikle bir varlığı satın alarak, yöneterek ve kar elde etmeye çalışan şirketlerdir. Türkiye'de varlık şirketleri, ekonomik ve finansal sistemde çeşitli gerekçelerle ve belirli yasal dayanaklarla kurulmuştur.

Türkiye'de varlık şirketlerinin kuruluşuyla ilgili ana gerekçeleri ve yasal dayanakları özetle şu şekilde ifade edebiliriz:

Finansal istikrar:

Varlık şirketlerinin kuruluşuyla finansal istikrarın sağlanması amaçlanır. Varlık şirketleri, kötüleşen varlıkları satın alarak bankaların ve diğer finansal kuruluşların bilançolarını güçlendirir ve böylece finansal sistemde istikrar sağlanır. Türkiye'de varlık şirketlerinin kuruluşunda birinci amaç finansal istikrarın sağlanmasıdır.

Varlık yönetimi ve tahsilat:

Varlık şirketleri, risk altındaki varlıkların yönetimi ve tahsilatı konusunda uzman şirketlerdir. Sorunlu kredilerin tahsilatı ve riskli varlıkların etkin bir şekilde yönetilmesi, tahsilat süreçlerinin etkin bir şekilde yürütülmesidir.

Kredi piyasasının canlandırılması:

Varlık şirketlerinin kuruluşuyla kredi piyasasının canlandırılması ve ekonomik büyümeye katkı sağlanması amaçlanır. Sorunlu kredilerin yönetimi ve tahsilatıyla bankaların kredi verme kapasiteleri artırılır ve yeni kredi akışı teşvik edilir.

Varlık şirketlerinin kuruluşuna yasal dayanak sağlayan temel mevzuat bankacılık kanunu, Varlık Yönetim Şirketleri Hakkında Yönetmelik ve Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde oluşmaktadır.

Bankacılık Kanunu:

Varlık şirketlerinin kuruluş ve faaliyetleri Bankacılık Kanunu'na dayanır. Bu kanun, finansal istikrarın sağlanması, riskli varlıkların yönetimi ve bankaların bilançolarının güçlendirilmesi amacıyla varlık şirketlerinin kurulmasını ve faaliyetlerini düzenler.

Varlık Yönetim Şirketleri Hakkında Yönetmelik:

Varlık şirketlerinin kuruluş şartları, sermaye gereklilikleri, faaliyet izinleri ve diğer düzenleyici gereklilikleri belirleyen Varlık Yönetim Şirketleri Hakkında Yönetmelik, varlık şirketlerinin faaliyetlerine daha detaylı bir düzenleme getirir.

Sermaye Piyasası Kanunu:

Sermaye piyasası araçlarının yönetimi ve tahsiliyle ilgilenen bazı varlık şirketlerini düzenleyen Sermaye Piyasası Kanunu, bu şirketlerin sermaye piyasası faaliyetlerini yönetir ve düzenler.

Bu tür şirketler, bazen hukukun sınırlarını aşarak veya etik standartları ihlal ederek faaliyet gösterebilirler. Örneğin varlık şirketlerinin yapabileceği bazı hukuksuz işlemleri özet olarak şu şekilde sıralayabiliriz.

1. İçeriden bilgi edinme ve ticaret: Varlık şirketleri, bir şirketin içeriden bilgilerini izinsiz bir şekilde edinerek, bu bilgileri kendi lehlerine kullanabilirler. Bu, hisse senedi alımı veya satımı gibi işlemleri etkileyebilir ve bu tür bilgilere sahip olmayan diğer yatırımcılar için adil bir piyasa ortamı sağlanamaz.

2. Manipülatif işlemler: Varlık şirketleri, fiyatları yanıltıcı şekilde manipüle edebilirler. Örneğin, halka açık bir şirketin hisse senetlerini satın alarak, fiyatlarını şişirebilirler ve ardından hisseleri yüksek bir fiyata satabilirler.

3. Şirketlerin kaynaklarını boşaltma: Varlık şirketleri, bir şirketi satın aldıktan sonra, şirketin kaynaklarını kötüye kullanabilirler. Örneğin, borçlarını artırabilir, varlıklarını başka şirketlere aktarabilir veya şirketin değerini düşürecek yönetimsel kararlar alabilirler.

4. Vergi kaçırma ve yolsuzluk: Varlık şirketleri, karmaşık mali yapıları kullanarak vergi kaçırma veya yolsuzluk faaliyetlerinde bulunabilirler. Örneğin, vergi cennetlerinde şirketler kurarak vergi yüklerini azaltabilir veya yolsuzluk yoluyla finansal kazanç elde edebilirler.

5. Haksız rekabet: Varlık şirketleri, rekabet hukuku ihlallerine yol açacak şekilde haksız rekabet uygulamalarında bulunabilirler. Bu, rakip şirketleri engellemek veya rekabeti bozmak amacıyla yasadışı taktikler kullanmak anlamına gelebilir.

6. Tüketici hakları ihlalleri: Varlık şirketleri, tüketicilerin haklarını ihlal eden uygulamalarda bulunabilir. Örneğin, yanıltıcı reklamcılık, hatalı ürünlerin satışı veya sözleşme şartlarının haksız değiştirilmesi gibi durumlar söz konusu olabilir. Bu listedeki örnekler, varlık şirketlerinin yapabileceği bazı hukuksuz işlemleri temsil etmektedir.