BANKADAKİ ORTAK HESABIN BOŞALTILMASINDA HUKUKİ VE CEZAİ SORUMLULUK

Birden fazla kişinin herhangi bir bankada açtırdıkları ortak hesaptaki paralar bakımından, her ikisi de bankadan müteselsil alacaklıdır. Yani banka ortak hesap sahiplerinden birisine ödeme yapmakla borcundan kurtulur. Ortak hesap sahiplerinden isteyen bankaya gidip, bankadaki paranın tamamını çekebilir. Çünkü ortak hesap açılırken bankaya aksine bir anlaşma sunulmamışsa, bankadaki ortak hesabın, “aktif teselsüllü müşterek hesap” olduğu kabul edilmektedir. Ortak hesaptaki paylar, aksi iddia edilip kanıtlanmadıkça birbirine eşittir. Hesap sahiplerinin her biri müteselsil alacaklı sıfatına sahiptir.

Ortak hesap sahiplerinin banka karşısındaki yetkileri, müteselsil alacaklılığın söz konusu olduğunu ortaya koymaktadır. Çünkü ortak hesapta TBK. m. 169'daki hükme uygun olarak, her bir hesap sahibi banka nezdindeki tutarın tamamı üzerinde bağımsız şekilde tasarruf edebilmektedir. Maddeye göre;

“Müteselsil alacaklılık, borçlunun, alacaklılardan her birine borcun tamamını isteme hakkını tanıdığı veya kanunun belirlediği durumlarda doğar.

Borçlu, alacaklılardan birine yaptığı ifayla, bütün alacaklılara karşı borcundan kurtulmuş olur.

Alacaklılardan birinin icraya veya mahkemeye başvurmuş olduğu kendisine bildirilmedikçe, borçlu onlardan dilediği birine ifada bulunabilir.

Aksi kararlaştırılmadıkça veya alacaklılar arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinden anlaşılmadıkça, alacaklılardan her birinin edim üzerindeki hakları eşittir.

Kendisine düşen paydan fazlasını elde eden alacaklı, bu fazlalığı payını alamamış olan diğer alacaklılara ödemekle yükümlüdür”.

Ortak hesaptaki paylar, aksi iddia edilip kanıtlanmadıkça birbirine eşittir. Para ortak hesaba yatırıldığına ve pay bakımından bir anlaşma bulunmadığına göre, mülkiyetin yarı yarıya olmak üzere hak sahiplerine ait olması gerekir (11. HD. 21.03.2002; 1579/2539).

Taraflardan her biri hesaptan para çekerken payına göre kendi adına, payından fazlası için diğer hesap sahibinin vekili olarak hareket etmekte olup, payından fazla çektiği miktarda diğer hesap sahibine göre borçlu durumuna girer (2. HD. 29.01.1987, 495/11191; HGK. 11.2.1998, 40/75).

Yukarıda belirtildiği üzere, diğer ortağın payından fazla çektiği miktar, açılacak bir hukuki dava ile talep edilebilir. Taraflar arasındaki ilişkiye bakılarak; şartları varsa TCK m. 155’te düzenlenen güveni kötüye kullanma suçu başta olmak üzere cezai işlemlere konu olabilir.

Ortak hesap ile ilgili bir diğer konu, hesap sahiplerinden birinin ölümüdür. Ortak hesap sahibi murisin mirasçılarına intikal eden malların tespitinde hangi tarihin esas alınacağı, faiz talep edilip edilemeyeceği, vergisel boyutları apayrı bir konudur. Bu durumda işin içine Veraset ve İntikal Kanunu ile Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri girmektedir. Tüm konularda Hukuk ve Danışmanlık Büromuz yanınızda olmaktan gurur duyacaktır.